Mae Banc Bio Prifysgol Caerdydd (agor mewn dolen newydd) yn gyfleuster biofancio canolog sydd wedi'i leoli yn Ysbyty Athrofaol Cymru. Mae'n cynnig biosamplau dynol o ansawdd uchel o ansawdd uchel i sefydliadau academaidd a masnachol ar gyfer ymchwil a gynhelir er budd cleifion. Mae'r banc bio wedi sefydlu casgliadau o nifer o wahanol feysydd clefyd gwahanol ac yn croesawu dulliau i gychwyn casgliadau newydd nad ydynt eisioes wedi'u sefydlu eisoes o fewn y cyfleuster.
Mae gan y cyfleuster y gallu i storio hyd at 900,000 o samplau biolegol. Mae cleifion a gwirfoddolwyr iach wedi rhoi'r samplau biolegol hyn i alluogi ymchwilwyr i ddod i ddeall clefydau'n well. Mae'r samplau'n hollbwysig er mwyn galluogi ymchwilwyr i ddod o hyd i ddulliau gwell o wneud diagnosis, atal, trin ac o bosibl dod o hyd i ffordd o wella amrediad eang o gyflyrau meddygol.
Mae'r Rhwydwaith Ymchwil Clefydau Prin - Rare Disease Research Network (agor mewn dolen newydd) yn brosiect partneriaeth rhwng CamRARE a'r Ganolfan Ymchwil dan Arweiniad Cleifion, a ariennir gan y Sefydliad Cenedlaethol ar gyfer Ymchwil Iechyd a Gofal Cymdeithasol (NIHR) ac a noddir gan Ymddiriedolaeth Sefydledig GIG Ysbytai Prifysgol Caergrawnt.
Nod y prosiect yw cefnogi'r gymuned clefydau prin wrth adeiladu rhwydwaith ar-lein o bartneriaethau ac adnoddau i hwyluso cyfleoedd ymchwil newydd sy'n canolbwyntio ar y claf. Bydd y rhwydwaith yn hyrwyddo tegwch drwy ganiatáu i glefydau mwy prin, a'r grwpiau cleifion sy'n cefnogi eu cymunedau, gael eu gweld a'u clywed yn y gofod ymchwil.
Sefydlwyd Ymchwil Clefyd Prin y DU - Rare Disease Research UK (RDRUK) i gysylltu a gwella cryfderau'r DU mewn ymchwil clefydau prin. Mae llwyfan RDRUK (agor mewn dolen newydd) yn dwyn ynghyd arbenigedd pob un o'r 11 nod ymchwil, gan feithrin mwy o gydweithio rhwng ymchwilwyr academaidd, clinigol a diwydiant, cleifion, elusennau ymchwil a sefydliadau allweddol eraill ym maes ymchwil clefydau prin.
Cydnabyddir bod gan labordai academaidd y DU arbenigedd blaenllaw yn y byd mewn technegau lipidomeg a metaboleg modern, ond ar hyn o bryd mae hyn mor sbesiffig fel nad yw'n cael ei ddefnyddio ar gyfer y rhan fwyaf o gleifion ac felly nid ydynt yn elwa o'r datblygiadau technoleg diweddaraf. Mae'r nod Lipidomeg a Metabolomeg ar gyfer Diagnosis Clefydau Prin - Lipidomics and Metabolomics for Rare Disease Diagnosis node (agor mewn dolen newydd), dan arweiniad yr Athro William Griffiths, Prifysgol Abertawe, yn dod ag arbenigwyr o bob rhan o'r DU ynghyd i fynd i'r afael â rhai o'r heriau hyn, ac i sefydlu llwybrau newydd ar gyfer mynediad clinigol i brofion sengl a all nodi anhwylderau metabolomig wedi'u targedu at glefydau prin, gan alluogi diagnosis cynharach, ymyrraeth, monitro triniaeth, a chanlyniadau clinigol gwell.
Mae Wales Gene Park, Parc Geneteg Cymru yn cael ei ariannu gan Lywodraeth Cymru drwy Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru. Mae’r Parc, sy’n cael ei gynnal gan yr Is-adran Canser a Geneteg yn Ysgol Feddygaeth Prifysgol Caerdydd, yn cefnogi ac yn hyrwyddo ymchwil ym maes geneteg a genomeg ledled Cymru, a thrwy hynny’n helpu i roi Strategaeth Genomeg ar gyfer Meddygaeth Fanwl Llywodraeth Cymru ar waith.
Mae Wales Gene Park, Parc Geneteg Cymru wedi gweithio gyda chleifion a theuluoedd, y cyhoedd a phartneriaid eraill i ddod â chymaint o wybodaeth â phosibl ynghyd mewn un lle am brosiectau ymchwil clefydau prin ar gyfer cleifion yng Nghymru – Porth Ymchwil Afiechyd Prin (agor mewn dolen newydd).