Brechiadau ffliw a COVID-19: gaeaf 2025/26

Rhieni: Am wybodaeth am raglen brechlyn ffliw chwistrell trwyn yr ysgol, ewch i'ch tudalen bwrpasol yma

Gweithwyr BIPCAF: Am wybodaeth am raglen brechlyn ffliw’r staff, ewch i'ch tudalen bwrpasol yma  

Brechlyn ffliw  

Gall y ffliw fod yn ddifrifol iawn. Fe'i hachosir gan feirws sy'n cael ei ledaenu gan beswch a thisian.  

Gall symptomau’r ffliw fod yn ysgafn ond gallant hefyd arwain at afiechydon mwy difrifol fel broncitis a niwmonia (heintiau'r ysgyfaint), a allai fod angen triniaeth yn yr ysbyty.  

Mae’r ffliw yn heintus iawn, a gall symptomau ymddangos yn gyflym iawn. Mae symptomau ffliw yn cynnwys tymheredd uchel, blinder a gwendid, pen tost, poenau a pheswch. Mae rhagor o wybodaeth am y ffliw ar gael gan: GIG 111 Cymru - Iechyd A-Y: Ffliw (safle allanol)  

Yn ystod y gaeaf ceir achosion o’r ffliw yn aml, yn enwedig mewn ysbytai a chartrefi gofal.  

Yn ystod gaeaf arferol, bydd miloedd o bobl yn marw o salwch sy’n gysylltiedig â’r ffliw ar draws y DU. Cael brechlyn ffliw bob blwyddyn yw un o'r ffyrdd mwyaf effeithiol o amddiffyn rhag y ffliw.  

Cymhwysedd ar gyfer y brechlyn ffliw 

Os yw unrhyw un o'r canlynol yn berthnasol i chi, hyd yn oed os ydych chi'n teimlo'n iach, rydych chi'n fwy tebygol o gael cymhlethdodau o'r ffliw os byddwch chi'n ei ddal, ac fe'ch cynghorir i gael brechlyn ffliw os:  

• Rydych chi'n feichiog 

• Rydych chi'n 65 oed neu'n hŷn 

• Rydych chi rhwng chwe mis a 64 oed ac mae gennych chi gyflwr iechyd hirdymor sy'n eich rhoi mewn mwy o berygl o gael y ffliw, gan gynnwys ond heb fod yn gyfyngedig i: 

          - Diabetes 

          - Problem gyda'r galon 

          - Anhwylder ar y frest neu anawsterau anadlu, gan gynnwys COPD ac asthma sy'n gofyn am anadlyddion neu dabledi steroid rheolaidd 

          - Clefyd yr arennau (o gam 3) 

          - System imiwnedd wan oherwydd clefyd neu driniaeth (a hefyd eu cysylltiadau agos)

          - Clefyd yr afu  

          - Wedi cael strôc neu strôc fach 

          - Cyflwr niwrolegol fel clefyd Parkinson, neu glefyd niwronau motor 

          - Dueg ar goll neu broblem gyda hi 

          - Anabledd dysgu  

          - Salwch meddwl difrifol 

          - Afiachus o ordew

          - Wedi'u diffinio fel y rhai â Mynegai Màs y Corff (BMI) o 40 neu uwch, 16 oed neu hŷn 

          - Epilepsi

          - Rydych chi'n byw mewn cartref gofal 

          - Rydych chi'n ddigartref 

          - Rydych chi'n weithiwr dofednod sydd mewn perygl uchel  

 
Cynghorir y grwpiau canlynol hefyd i gael brechlyn ffliw i'w hamddiffyn nhw a'r bobl o'u cwmpas: 

• Plant dwy a thair oed (oedran ar 31 Awst 2024)  

• Plant a phobl ifanc yn yr ysgol o'r dosbarth Derbyn i Flwyddyn 11 

• Gofalwyr 

• Pobl sy'n gweithio'n uniongyrchol gyda chleifion/cleientiaid ym maes iechyd neu ofal cymdeithasol 

• Ymatebwyr cyntaf ac aelodau o sefydliadau gwirfoddol sy'n darparu cymorth cyntaf brys wedi'i gynllunio 

• Y rhai sy'n byw gyda rhywun sydd â system imiwnedd wan  

Bydd y rhan fwyaf o blant a phobl ifanc yn cael brechlyn chwistrell trwyn gan mai dyma'r brechlyn ffliw gorau  ar eu cyfer. Mae'n niwl mân sy'n cael ei chwistrellu i fyny'r trwyn a gellir ei roi o ddwy oed ymlaen.  

Os yw eich plentyn yn gymwys i gael brechlyn ffliw, dylai eu meddygfa neu nyrs yr ysgol gysylltu â chi. Os ydych chi'n meddwl bod eich plentyn wedi methu eu brechlyn, cysylltwch â nyrs yr ysgol os ydyn nhw o oedran ysgol, neu feddygfa'r meddyg teulu os nad ydyn nhw yn yr ysgol. 

Os ydych chi'n meddwl eich bod chi wedi methu'r gwahoddiad i gael brechlyn ffliw, cysylltwch â'ch meddyg teulu neu'ch fferyllfa gymunedol. 

Sut i gael eich brechlyn ffliw  

Brechlyn ar gyfer COVID-19  

Mae COVID-19 yn glefyd heintus a achosir gan feirws. Bydd gan y rhan fwyaf o bobl sydd wedi'u heintio â'r feirws salwch anadlol ysgafn i gymedrol ac yn gwella heb fod angen triniaeth.   

Gall fod yn fwy difrifol mewn pobl hŷn a'r rhai sydd â chyflyrau iechyd penodol, fel cael system imiwnedd wan. Os bydd y bobl hyn yn dal y feirws, gallant fynd yn ddifrifol wael ac efallai y bydd angen gofal meddygol arnynt neu gael eu derbyn i'r ysbyty.     
  
Mae rhai symptomau cyffredin COVID-19 yn cynnwys peswch parhaus, colli neu newid yn eich synnwyr arogli neu flas, poenau, pen tost, blinder a gwendid. Mae rhagor o wybodaeth am COVID-19 ar gael o Canllawiau i bobl â symptomau haint anadlol, gan gynnwys COVID-19 | LLYW.CYMRU (gwefan allanol).   
  
Cael y brechlyn COVID-19 yw'r ffordd orau o amddiffyn eich hun rhag y feirws. Dros amser, gall feirysau newid a gall eich lefelau amddiffyniad leihau. Bydd cael brechiad yn eich helpu i gael symptomau llai difrifol a gwella'n gyflymach.  

Cymhwysedd ar gyfer y brechlyn COVID-19

Bydd cymhwysedd ar gyfer brechiad COVID-19 y gaeaf hwn nawr yn dyblygu'r carfannau a oedd yn gymwys o'r blaen o dan raglen frechu gwanwyn 2025. Bydd hyn yn cynnwys:  

• y rhai sy’n 75 oed a hŷn  

• y rhai sydd ag imiwnedd isel  

• Preswylwyr mewn cartrefi gofal i bobl hŷn 

Sut i gael eich brechlyn COVID-19 

Efallai y bydd y brechlyn COVID-19 yn cael ei gynnig yn eich meddygfa, fferyllfa gymunedol leol, canolfan frechu, neu drwy dîm symudol.  

Os ydych chi'n gaeth i'r tŷ neu'n byw mewn cartref gofal ac yn methu â mynd i feddygfa neu ganolfan frechu, mae cynlluniau ar waith i wasanaeth symudol ddod â'r brechiad atoch chi. Efallai y bydd cleifion ysbyty sydd i fod i gael brechiad ffliw yn cael cynnig y brechlyn yn ystod eu harhosiad yn yr ysbyty.

Byddwch yn cael gwybod ble i gael eich brechlyn ar ôl i chi dderbyn eich apwyntiad. Os na allwch fynychu, rhowch wybod i’r tîm trefnu apwyntiadau fel y gallant roi eich apwyntiad i rywun arall. Mae manylion cyswllt y tîm ar y llythyr apwyntiad.