Kathryn Murray

Ar gyfer Diwrnod Amser i Siarad 2018, mae Kathryn, fferyllydd treialon clinigol BIP, yn rhannu ei phrofiad o gyflwr iechyd meddwl.

Adlewyrchir gonestrwydd a didwylledd Kathryn yn y sgwrs hynod oleuedig hon am iselder, pryder a phwysigrwydd dweud wrth eraill sut rydych chi'n teimlo.

Meddai Kathryn: “Rwyf wedi bod yn fferyllydd yng Nghaerdydd a’r Fro ers tua 13 blynedd. Cymhwysais yn 1992 ac rwyf wedi gweithio yn Ysbyty St Thomas, Great Ormond Street, a darlithio yn Seland Newydd cyn ymuno â Chaerdydd a’r Fro yn 2005.

“Rwy’n 47 mlwydd oed, priodais yn 2012, rwy’n lysfam, ac rwy’n dioddef o iselder.

Rwy’n credu ei fod wedi bod yno erioed. Yn y gorffennol, bob hyn a hyn roeddwn yn rhedeg allan o stêm ac angen 'diwrnod duvet' ond wrth i mi fynd yn hŷn, rwy'n teimlo fy mod i wedi dod yn llai abl i'w reoli. Pan oeddwn allan yn Seland Newydd, roeddwn yn meddwl mai hiraeth dwys oedd arna'i, ond nid oedd symud yn ôl i'r DU yn help.

“Rwy’n ei alw’n 'stopio' oherwydd sut mae’n gwneud i mi deimlo ac yn 2008, mi wnes i stopio’n llwyr. Mae'n teimlo fel bod niwl trwchus wedi disgyn ar eich ymennydd, ni allwch ganolbwyntio, cofio gwybodaeth, ac rydych chi'n teimlo'n araf - fel eich bod chi yn cerdded trwy driog gydol yr amser. Byddwn yn gorwedd gyda'r teledu neu'r radio ymlaen, ond ni fyddwn yn canolbwyntio arno - dim ond tynnu sylw oddi wrth fy meddyliau fy hun oedd y sŵn. Roeddwn i'n teimlo'n lluddedig ac yn wag, ac roeddwn i'n teimlo na allwn i hyd yn oed wynebu mynd i ymarfer côr a oedd, ar y pryd, yn un o fy hoff hobïau.

 “Roeddwn yn ffodus, pan euthum i gôr, fod yr offeiriad yn yr eglwys yn gynghorydd hyfforddedig a daeth ataf i siarad. Sylwodd arnaf yn tynnu'n ôl a chymerodd yr amser i ofyn imi beth oedd yn bod. Hefyd, ceisiais gymorth gan fy meddyg teulu tua'r adeg honno a gwnaeth ddiagnosis o iselder i mi a dechreuodd roi tabledi gwrth-iselder i mi.

“Rwy’n poeni rhag ofn i mi gael digwyddiad arall, gan nad wyf erioed wedi cael sbardun go iawn. Fel - nid wyf erioed wedi cael digwyddiad bywyd negyddol sylweddol. Mae'n debyg fy mod bob amser wedi gosod safonau uchel iawn i mi fy hun ac er fy mod i'n gwybod fy mod i wedi cyflawni cymaint yn fy mywyd ac mae gen i gymaint i ymfalchïo ynddo, mae gen i'r meddyliau hyn nad ydw i'n eu cyrraedd yn ôl fy nisgwyliadau fy hun. Mae'n gylch negyddol o feddyliau a all fy atal rhag gweithredu os yw'n mynd yn ddigon drwg.”

“Mae cadw'r syniadau yma i mi fy hun yn ddrwg ac mae siarad â rhywun diduedd sydd â phrofiad yn hynod fuddiol. Rwyf wedi dewis bod yn agored oherwydd os byddaf yn siarad am fy nheimladau, gall helpu fy nghydweithwyr i addasu. Rwyf wedi darganfod, os gofynnwch am help, y bydd pobl yn eich helpu.

“Mae yna stigma o hyd ynghylch salwch meddwl ac ni ddylai fod. Fodd bynnag, mae'n hawdd deall pam y byddai rhai pobl yn amharod i ddatgelu eu problemau; yn ystod fy oes i, rwy'n cofio fod pobl wedi eu gyrru i seilam oherwydd cyflwr fel fy un i.

“

Mae llawer o bobl yn dioddef yn ddistaw, ac yn aml y tro cyntaf y gallech chi wybod bod rhywbeth o'i le yw ar ôl digwyddiad mawr. Os sylwch fod cydweithiwr yn ei chael hi'n anodd, ewch â nhw allan o'r amgylchedd gwaith; ewch am dro neu prynwch ychydig o ginio iddynt a gofynnwch iddyn nhw a ydynt yn iawn. Does dim cywilydd siarad am eich teimladau.

“Mae siarad yn wych, ond mae yna bethau eraill y gallwch chi eu gwneud i reoli eich iechyd meddwl hefyd. Er enghraifft, rydw i'n rhedeg. Dechreuais ym mis Chwefror 2017, i golli pwysau i ddechrau, ond mae'n rhywbeth sydd newydd ddod yn rhan fawr o fy mywyd. Yn y dechrau, defnyddiais apiau fel NHS Couch i 5k oherwydd roeddwn i'n gweld bod y strwythur yn help mawr ac yn ffactor ysgogol.

“Fe wnes i redeg fy ras 5k gyntaf ym mis Gorffennaf 2017. Yn dilyn hyn, ymunais â thîm Elusen Iechyd Caerdydd a’r Fro yn Hanner Marathon Caerdydd, gan lwyddo gydag amser o 2 awr a 57 munud. Aeth yr holl arian a godais i uned iechyd meddwl Hafan-y-Coed yn Llandochau. Ers hynny, rwyf wedi codi dros £1000 ar gyfer amrywiol elusennau ac rwy'n adeiladu ar hynny eleni trwy redeg ras bob mis.

“Rydw i hefyd yn ymarfer hunanofal, gan sicrhau fy mod i'n gwneud pethau rydw i'n eu mwynhau fel gwau, pobi ac ymarfer ymwybyddiaeth ofalgar. Fodd bynnag, mae siarad am sut rydw i'n teimlo yn un o'r pethau sy'n fy helpu fwyaf.

“

Mae diwrnod amser i siarad yn wych oherwydd mae'n dod ag iechyd meddwl i'r amlwg. Mae angen i bobl wybod eu bod yn gallu siarad am iechyd meddwl unrhyw ddiwrnod o'r flwyddyn, ond gall cael diwrnod i hyrwyddo a dathlu'r sgyrsiau hyn fod yn gymhelliant i bobl sylweddoli ei bod hi'n iawn gofyn am help.

“Rwy’n cymryd rhan trwy gynnal sgwrs twitter byw am 8pm heno a byddwn yn croesawu unrhyw un sydd eisiau siarad â mi i gysylltu. Fy handlen twitter yw @KMMurray97.

“Rwyf hefyd yn ymwybodol bod gan sefydliadau fel Mind linellau cymorth gyda thimau pwrpasol wrth law i'ch helpu chi pe baech eu hangen. Fodd bynnag, fy narn mwyaf o gyngor i bobl sy'n teimlo y gallai fod ganddynt gyflwr iechyd meddwl, fel iselder ysbryd neu bryder, fyddai ymgynghori â'u meddyg teulu yn ei gylch.”

Mae Diwrnod Amser i Siarad yn gyfle i bob un ohonom fod yn fwy agored am iechyd meddwl - i siarad, i wrando, i newid bywydau. Ar unrhyw un adeg gall cyflwr iechyd meddwl effeithio ar bron i un o bob chwech o'r gweithlu.

Er mwyn annog llesiant meddyliol cadarnhaol mae'n bwysig bod y sefydliad yn darparu'r gefnogaeth gywir ac yn hyrwyddo amgylchedd gwaith iach a chefnogol. Fel sefydliad mae gennym amrywiaeth o fecanweithiau cymorth ac adnoddau i helpu i hyrwyddo lles meddyliol cadarnhaol fel y Gwasanaeth Llesiant Gweithwyr (EWS).

Mae EWS yn wasanaeth cyfrinachol ar y safle i weithwyr Caerdydd a'r Fro. Rydym yn derbyn hunangyfeiriadau yn unig, ac nid ydym yn rhannu ein cofnodion ag unrhyw berson, gwasanaeth neu adran arall yn y BIP. Gallwch ein ffonio ar 02920744465 neu e-bostio employee.wellbeing@wales.nhs.uk

Mae Kathryn yn rhedeg Hanner Marathon Caerdydd eto eleni ac yn codi arian ar gyfer Elusen Iechyd Caerdydd a'r Fro. Cliciwch yma os hoffech roi cyfraniad i'r tîm.