Bws Beiciau: Y teithiau beicio cymunedol sy'n gwneud y siwrnai i'r ysgol yn fwy actif a hwyliog

Mae Bysiau Beiciau yn prysur ddod yn norm i lawer o ysgolion ledled Caerdydd a Bro Morgannwg. Nid yn unig y maent yn hwyl, yn rhad ac am ddim ac yn helpu i leihau traffig ar ein ffyrdd, maent hefyd yn ffordd wych i ddisgyblion, rhieni ac athrawon wneud rhywfaint o ymarfer corff y mae mawr ei angen fel rhan o'u trefn ddyddiol arferol.

Yn fwy na hynny, mae'r reidiau hyn wedi'u cynllunio i fod mor ddiogel â phosibl, gyda “gyrrwr” dynodedig ar y blaen yn arwain y sawl sy’n cymryd rhan ar ar hyd y daith. Wrth deithio mewn un grŵp mawr, maent yn llawer mwy gweladwy i fodurwyr a gallant lywio ffyrdd lle mae tagfeydd yn haws.

Un ysgol sydd wedi gweld ei Bws Beiciau ar ddydd Gwener yn mynd o nerth i nerth yw Ysgol Gynradd Gwaelod-y-Garth ar gyrion Caerdydd. Mae dwsinau o feicwyr o bob gallu bellach yn cyfarfod bob pythefnos yn Ffynnon Taf cyn gwneud y daith hyfryd i safle’r ysgol tua milltir i ffwrdd.

“Mae’r plant yn hapusach [pan maen nhw’n cyrraedd yr ysgol], maen nhw’n fwy egniol ac mae yna fanteision iechyd amlwg hefyd,” meddai’r fam Tori James, sy’n helpu i drefnu’r Bws Beiciau poblogaidd ‘FRideDays’. “Mae gennym ni gerddoriaeth yn chwarae hefyd, a dwi’n bendant yn meddwl mai dyna un o’r uchafbwyntiau.

“Mae llawer o blant wedi gwneud sylwadau ar y ffaith eu bod yn cael beicio gyda'u ffrindiau ac yn gallu bod yn gymdeithasol ar y ffordd i'r ysgol, ac maen nhw'n gwneud rhywbeth hwyliog ac actif ar yr un pryd.

“Gallai llawer o ysgolion wneud hyn. Mae'n cymryd ychydig o benderfyniad ac ymdrech gan y rhieni a'r staff, ond trwy weithio gyda sefydliadau fel Sustrans gallwch gael yr arbenigedd sydd ei angen arnoch i fapio llwybrau diogel sydd ar gael i bob oedran.

“Mae gennym ni blant yn y dosbarth Derbyn yn beicio gyda ni. Mae’n canolbwyntio’n wirioneddol ar sicrhau ei fod yn hygyrch i bawb - hyd yn oed y rhai sydd newydd ddysgu reidio beic.”

Dywedodd Max Henley, disgybl o Waelod-y-Garth, naw oed: “Mae gan y Bws Beiciau gerddoriaeth wych, a gallaf siarad â fy ffrindiau ar y ffordd i’r ysgol. Mae’r bryn reit ar y diwedd yn eithaf serth felly mae’n deimlad gwych i gyrraedd y top.”

Ychwanegodd ei gyd-ddisgybl Evan Smith, sydd hefyd yn naw oed: “Rwy’n meddwl bod [y Bws Beiciau] yn dda i’r amgylchedd ac mae’n llwybr braf iawn. Rydyn ni'n mynd ar y ffordd fawr, yna rydyn ni'n mynd ar draws pont ac mae'n hyfryd gweld yr afon a'r holl goed a'r adar.”

Gwyliwch eich taith i'r ysgol yma:

Dywedodd dirprwy bennaeth Ysgol Gynradd Gwaelod-y-Garth, Owain Jones, bod y Bws Beiciau FRideDays yn gyfle perffaith i gael rywfaint o awyr iach a gwneud defnydd o'u lleoliad gwledig. “Mae’n wirioneddol bwysig fel rhan o iechyd meddwl a lles pawb. Mae hefyd yn helpu i leihau’r traffig sy’n agos at yr ysgol, gan wneud popeth yn haws fel cymuned,” esboniodd.

“Yn bersonol, mae’n esgus da i gael y beic allan bob pythefnos a gwneud rhywfaint o ymarfer corff yn gynnar yn y bore. Rwy’n meddwl bod rhai o’r plant yn gweld y staff mewn ffordd ychydig yn wahanol ac yn hapusach i fynd atyn nhw am faterion personol gan eu bod wedi adeiladu’r cysylltiad hwnnw.”

Roedd Hamish Belding, Cydlynydd Bws Beiciau FRideDays Sustrans, wrth law i greu bwrlwm ac awyrgylch yn ystod y reid boblogaidd iawn ar 29 Medi – dyddiad a oedd yn cyd-daro ag Wythnos Beicio i’r Ysgol. “Rydym yn gweld Bysiau Beiciau FRideDays yn digwydd ar draws y lle. Mae'n dangos bod yna alw gan ddisgyblion, rhieni ac ysgolion am fwy o deithiau actif,” meddai.

“Mae yna broses gynllunio’n gysylltiedig â phob Bws Beiciau sy'n anelu at wneud y teithiau mor ddiogel â phosibl. Fel sefydliad, mae gennym becyn cymorth y gall rhieni ei gyrchu sy'n rhoi llawer o awgrymiadau a chyngor defnyddiol iawn iddynt ar sut i ddewis llwybr diogel i'r ysgol, sut y gallant drefnu Bws Beiciau FRideDays, sut y gallant ei gadw'n ddiogel ac - yn bwysicaf oll - sut y gallant ei gadw'n gynaliadwy.

“Unwaith y bydd gan ysgolion Fws Beiciau FRideDays ar waith, maent yn cael gwared ar draffig cerbydau oddi ar y ffyrdd ac yn gweld amgylcheddau tawelach a mwy diogel.”

Yn ogystal â Bysiau Beiciau, erbyn hyn mae gan bron i 20 o ysgolion yng Nghaerdydd 'stryd ysgol' y tu allan iddynt i'w gwneud yn haws ac yn fwy diogel i blant a rhieni gyrraedd yr ysgol trwy gerdded a beicio.

Dywedodd yr Athro Claire Beynon, Cyfarwyddwr Gweithredol Iechyd y Cyhoedd ar gyfer Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro: “Mae’n wych gweld llwyddiant cynlluniau fel Bysiau Beiciau, ochr yn ochr â gwelliannau ehangach yng Nghaerdydd a Bro Morgannwg i wella llwybrau beicio a chreu strydoedd ysgol. Mae’r rhain yn rhoi cyfle i rieni a phlant gynnwys ymarfer corff fel rhan o’u diwrnod a all helpu pobl i deimlo’n fwy heini a hapusach, yn ogystal â lleihau llygredd aer ac allyriadau carbon.”

Gallwch gael gwybod mwy am sut i sefydlu Bws Beiciau FRideDays yma. Gallwch lawrlwytho pecyn cymorth Bws Beiciau FRideDays yma.