Sgrinio a Diagnosis
Gall prawf gwaed arbennig ganfod naill ai anhwylderau hemoglobinopathi neu gludwyr. Y cyfan sydd ei angen yw 4 ml o waed mewn EDTA (0.3-1 ml ar gyfer babanod). Gall eich meddyg teulu drefnu hyn. Gellir trefnu profion gwaed hefyd mewn clinigau cynenedigol os na chynhaliwyd profion blaenorol.
Os yw person yn dod o fewn unrhyw un o'r categorïau canlynol, gellir nodi sgrinio haemoglobinopathi:
- o Grŵp Ethnig Lleiafrifol (Tarddiad/Achau heb fod o Ogledd Ewrop)
- mae ganddo aelod o'r teulu sy'n gysylltiedig drwy waed sydd wedi cael diagnosis o nodwedd neu anhwylder haemoglobinopathi
- mae ganddo bartner o Grŵp Ethnig Lleiafrifol
- mae ganddo Hanes Teuluol o anemia (anesboniadwy)
- haemoglobinopathi wedi cael ei ddiagnosio/ ei amau yn eu partner
- wedi cael ei fabwysiadu.
Dylai meddygon teulu/ HCPs anfon sampl gwaed yn gofyn am y dadansoddiad canlynol:
Gwaed gwythiennol 3-4mls mewn EDTA wedi'i farcio ar gyfer “sgrinio haemoglobinopathi”
- Cyfrif gwaed llawn
- Meintioli haemoglobin A2 (HbA2)
- Meintioli haemoglobin F (Hb F)
- Electrofforesis hemoglobin
- Serwm fferitin (efallai y bydd angen sampl ar wahân)
Cysylltu â'r gwasanaeth
Mae'r gwasanaeth ar gael o ddydd Llun i ddydd Gwener rhwng 08:45 a 17:15. Mae gwasanaeth cyfyngedig y tu allan i oriau y gellir ei drefnu drwy Gofrestryddion Hematoleg a Switsfwrdd Ysbyty Athrofaol Cymru ar 029 2074 7747.
I gael cyngor ar gwnsela ynghylch hemoglobinopathi a phrosesau atgyfeirio, cysylltwch â'r tîm ar:
Ffôn: 029 21833283 neu 02920 742577
E-bost: se.genetics@wales.nhs.uk
Am gyngor a threfniadau ar gyfer profion neu adroddiadau cysylltwch â Hannah Taylor, hannah.taylor@wales.nhs.uk, ffôn: 029 2074 3302 (swyddfa), neu'r Haemoglobinopathy.laboratory.CAV@wales.nhs.uk, ffôn: 029 2074 3302 (labordy).
Mae'r labordy hwn hefyd yn perfformio amcangyfrifon sgrinio G-6-PD a haptoglobin.
Mae sgrinio hydoddedd brys Crymangelloedd a lefelau S ac F Hemoglobin (ar gyfer cleifion clefyd crymangelloedd hysbys) ar gael trwy drefniant ymlaen llaw y tu allan i'r oriau hyn trwy gysylltu â'r OOH Haematology BMS ar Bleep 5288 / 5289 neu ffôn: 029 2074 6477 / 5087.
Gellir cyflawni profion brys G-6-PD y tu allan i'r oriau hyn, ond rhaid eu trefnu ymlaen llaw a'u cydgysylltu â Haematoleg OOH BMS a chofrestrydd Haematoleg ar Bleep 6207.