Neidio i'r prif gynnwy

HIV yn yr 21ain Ganrif: Y Ffeithiau

  • Nid yw HIV bellach yn ddedfryd marwolaeth - gallwch fyw i oedran hen iawn gydag ef
  • Nid yn unig y mae triniaeth HIV fodern yn eich cadw'n fyw, mae'n atal y feirws rhag cael ei drosglwyddo
  • Gallwch chi gael plant iach, heb HIV
  • Mae hyd yn oed pilsen i'ch atal rhag cael HIV yn y lle cyntaf (PreP)
  • Mae triniaeth (PEP) hefyd i atal HIV os ydych chi'n meddwl eich bod chi wedi dod i gysylltiad ag ef yn ddiweddar.
  • Gallwch chi brofi am HIV a chyflyrau eraill drwy’r post yng nghysur eich cartref eich hun
  • Mae profion, triniaeth a dulliau atal i gyd am ddim i bawb yng Nghymru

Mae triniaeth HIV yng Nghymru a'r DU ehangach wedi datblygu’n rhyfeddol dros y degawdau diwethaf.

Yn nyddiau cynnar yr epidemig, roedd diagnosis o HIV yn aml yn cael ei ystyried yn ddedfryd marwolaeth. Heddiw, diolch i ddatblygiadau mewn therapi gwrthretrofeirysol (ART), gall pobl sy'n byw gyda HIV fyw bywydau hir ac iach.

Mae'r driniaeth bellach yn hynod effeithiol, gydag un bilsen ddyddiol yn atal y feirws i lefelau na ellir eu canfod, sy'n golygu na ellir ei drosglwyddo i bartneriaid rhywiol - ffaith a grynhoir yn neges yr ymgyrch: Anghanfyddadwy felly Anhrosglwyddadwy (Undetectable = Untransmittable)

Mewn gwirionedd, mae'r DU wedi bod yn arweinydd byd-eang ym maes gofal HIV. Yn 2023, cyrhaeddodd y DU dargedau UNAIDS 95-95-95: Cafodd 95% o bobl sy'n byw gyda HIV ddiagnosis, roedd 95% o'r rheini ar driniaeth, ac roedd 95% o'r rheini ar driniaeth wedi'u hatal rhag feirysau.

Mae Cymru hefyd wedi ehangu mynediad at brofion HIV am ddim, gan gynnwys pecynnau profi gartref ar-lein, ac wedi cyflwyno proffylacsis cyn-gysylltiad (PrEP) sydd ar gael ar y GIG i helpu i atal trosglwyddo HIV.

Er gwaethaf y llwyddiannau hyn, mae stigma yn parhau i fod yn rhwystr mawr. Mae camwybodaeth, credoau hen ffasiwn, a chysylltiadau parhaus rhwng HIV a rhai cymunedau ymylol yn tanio rhagfarn a distawrwydd. Mae pobl sy'n byw gyda HIV yn dal i wynebu gwahaniaethu mewn gofal iechyd, cyflogaeth a chydberthnasau personol. Mewn cymunedau gwledig neu glos, gall ofn cael eu "datgelu" atal unigolion rhag manteisio ar brofion neu driniaeth. Yn aml, nid yw’r hyn a bortreadir yn y cyfryngau’n adlewyrchu realiti gofal HIV modern, gan atgyfnerthu hen stereoteipiau.

Mae mynd i’r afael â stigma yn gofyn am fwy na datblygiadau meddygol - mae’n galw am addysg gyhoeddus, polisïau cynhwysol, a sgyrsiau agored. Er bod gwyddoniaeth wedi trawsnewid HIV yn gyflwr y gellir ei reoli, nid yw agweddau cymdeithasol wedi cadw i fyny.

Mae rhoi terfyn ar stigma yn hanfodol, nid yn unig er lles y rhai sy'n byw gyda HIV, ond er mwyn cyflawni dyfodol lle mae’r risg o drosglwyddo HIV yn cael ei dileu'n llwyr.