Gwnawn ein gorau i gadw'r tudalennau hyn yn gyfredol. Gallwch hefyd ddod o hyd i wybodaeth ddefnyddiol yma ar wefan yr MS Society ac MS Trust.
Mae’r ffordd rydych yn cysylltu â’r Tîm MS wedi newid:
Os oes gennych ymholiad presgripsiwn/MRI, ffoniwch naill ai Lesley ar 029 20748161, Gaynor ar 029 21847104 neu Hadiza ar 029 20745735
Os oes gennych ymholiad ynglŷn â derbyniadau i Uned Ddydd neu drwythiadau/triniaethau, cysylltwch â'n Huned Ddydd ar 029 20743280;
Os oes gennych unrhyw ymholiad arall, ffoniwch Ysgrifennydd eich Meddyg Ymgynghorol a fydd naill ai’n gallu eich helpu gyda'ch ymholiad neu siarad ag un o'r Tîm Clinigol:
- Carole (Dr Tallantyre / Dr Pickersgill/ Dr Minton) ar 029 20745564
- Relina (Yr Athro Robertson/ Dr Kreft) ar 029 20745403
- Kate (Dr Willis/ Dr Wynford-Thomas) ar 029 21847624
Beth yw MS?
Mae sglerosis ymledol (MS) yn glefyd niwrolegol sy'n effeithio ar ymennydd a llinyn asgwrn cefn oedolion ifanc yn bennaf.
Mewn tua 85-90% o'r holl gleifion MS, mae'r symptomau'n dechrau gyda chyfnod o symptomau niwrolegol a elwir yn syndrom wedi’i ynysu’n glinigol (a dalfyrrir fel CIS). Symptomau cyffredin CIS ac MS yw golwg aneglur (niwritis optig), golwg dwbl, newid teimlad yn y goes, cryfder llai yn y fraich neu'r goes, problemau gyda chydsymud, problemau gyda'r bledren a'r coluddyn, anawsterau cof a blinder.
Gellid gwneud diagnosis o sglerosis ymledol atglafychol ysbeidiol (RRMS) gyda phrofion diagnostig (er enghraifft MRI o'r ymennydd a llinyn asgwrn y cefn, ac weithiau gyda phigiad yn y meingefn) neu gyda chyfnod newydd o gamweithrediad niwrolegol. Gall y cyfnodau hynny o symptomau niwrolegol wella’n rhannol neu'n gyfan gwbl (felly, fe'i gelwir yn atglafychol ysbeidiol).
Tua 10-20 mlynedd ar ôl diagnosis MS, gall cleifion ddatblygu dirywiad araf mewn gweithrediad niwrolegol. Gelwir y cam hwn o'r clefyd yn sglerosis ymledol eilaidd sy’n gwaethygu (SPMS).
Mewn tua 10-15% o'r holl gleifion ag MS, mae'r afiechyd yn dechrau'n uniongyrchol gyda dirywiad araf mewn gweithrediad niwrolegol, a elwir yn sglerosis ymledol sy'n gwaethygu'n raddol o'r dechrau'n deg heb unrhyw gyfnodau o wella o gwbl (PPMS).
Yn dibynnu ar ffurf a hynt y clefyd, mae opsiynau triniaeth ar gael i gyfyngu ar ddatblygiad clefyd MS. Disease Modified Treatments (DMT) & Blood monitoring for DMT - Cardiff and Vale University Health Board (nhs.wales) Yn ogystal, mae nifer o gyffuriau ar gael i drin symptomau MS.